Andrzej Bogusławski
Andrzej Stanisław Bogusławski | |
|---|---|
 Giáo sư Andrzej Bogusławski năm 2012 | |
| Sinh | 1 tháng 12, 1931 Ba Lan |
| Quốc tịch | Người Ba Lan |
| Giải thưởng | Commander's Cross with Star of the Order of Polonia Restituta Doctor Honoris Causa, Đại học Torun |
| Sự nghiệp khoa học | |
| Ngành | Tri thức luận ngôn ngữ Ngữ pháp Từ điển học Ngôn ngữ học Ngôn ngữ Nga Ngữ nghĩa học Ký hiệu học Lý thuyết ngôn ngữ |
| Nơi công tác | Đại học Warszawa Viện học tập Ba Lan Viện Hàn lâm Khoa học Ba Lan Hiệp hội khoa học Warsaw, Đại học Oldenburg[1] |
Andrzej Stanisław Bogusławski (sinh ngày 1 tháng 12 năm 1931) là một nhà bác ngữ học, ngữ nghĩa học, ký hiệu học và triết học ngôn ngữ người Ba Lan nổi tiếng quốc tế. Vốn là một chuyên gia về ngôn ngữ Nga, mối quan tâm của ông sau đó mở rộng sang tri thức luận về ngôn ngữ và ngôn ngữ học.
Trong thời gian thiết quân luật ở Ba Lan, ông đã bị bắt giam vì đã từ chối ký lời thề trung thành dẫn đến các cuộc phản đối quốc tế. Ông là giáo sư danh dự tại Đại học Warszawa.
Sự nghiệp
[sửa | sửa mã nguồn]Công việc ban đầu của ông tập trung vào ngôn ngữ Nga và sau đó chuyển sang lý thuyết về ngôn ngữ. Ông trở thành thành viên của Ủy ban ngữ văn của Học viện Khoa học Ba Lan, thành viên của Hiệp hội Khoa học Warsaw, thành viên quốc gia của Học viện Ba Lan, và trong nhiều năm là giám đốc khoa Ngôn ngữ trang trọng tại Đại học Warsaw.
Giam giữ chính trị
[sửa | sửa mã nguồn]Ngày 13 tháng 12 năm 1981, ông bị bắt và bị chính quyền Ba Lan giam giữ vì đã từ chối ký lời thề trung thành. Noam Chomsky, cùng với nhiều học giả khác, đã kêu gọi trả tự do cho ông.[2] Ông được trả tự do vào ngày 16 tháng 7 năm 1982.
Nghiên cứu
[sửa | sửa mã nguồn]Các mối quan tâm nghiên cứu của Bogusławski trải dài từ từ vựng học, ngữ pháp, ngữ nghĩa, ký hiệu học cho đến logic hình thức và nguồn gốc của ngôn ngữ trong triết học và thần học. Ông hợp tác với Anna Wierzbicka trong việc nghiên cứu ngôn ngữ ngữ nghĩa tự nhiên và được bà ghi nhận là người đã làm sống lại khái niệm về "bảng chữ cái của tư tưởng con người" của Leibniz, hay còn gọi là Lingua Mentalis.[3] Bogusławski là một học giả được thừa nhận trong lĩnh vực Lý thuyết về ngôn ngữ và phương pháp nghiên cứu trong nhánh ngữ hệ Ấn-Âu, đặc biệt là các ngôn ngữ Slav. Ông cũng quan tâm đến ngữ nghĩa học, từ vựng học, từ điển học, ngữ dụng học, cú pháp học, biến tố, âm vị học thần học, lý thuyết về văn bản và dịch thuật, ký hiệu học và lý thuyết văn học.
Ông đã có những đóng góp nguyên bản về phương pháp luận ngữ nghĩa và cơ sở lý thuyết về hình thái học đồng bộ, từ vựng học, từ điển học. Vào những năm 1960, ông đã đưa ra giả thuyết về sự xuất hiện của quá trình tạo ngôn ngữ tự nhiên với sự hỗ trợ của các đơn vị ngôn ngữ cơ bản. Vào những năm 1970, ông đã công nhận một lý thuyết về ngữ pháp hoạt động, trong đó liên hệ các yếu tố ngôn ngữ với cú pháp. Điều này đã giúp nâng cao hiểu biết về cách các lĩnh vực của ngôn ngữ bên trong được phân định và ông đã hỗ trợ sự phát triển của nghiên cứu thực nghiệm về ngôn ngữ học. Ông đã đặt ra cơ sở phương pháp luận của từ điển học đồng bộ đương thời. Ông cũng đã khám phá các biên giới của ngôn ngữ và triết học.[4]
Vinh danh
[sửa | sửa mã nguồn]- Năm 2001, ông được vinh danh bằng một cuốn Festschrift nhân dịp sinh nhật lần thứ 70 của mình.[5]
- Năm 2003, ông được trao tặng Huy chương của Chỉ huy với Ngôi sao của Huân chương Polonia.[6]
- Vào ngày 16 tháng 5 năm 2012, Andrzej Bogusławski được Đại học Torun trao bằng tiến sĩ danh dự.[7]
Công trình
[sửa | sửa mã nguồn]Bogusławski là tác giả của hơn 400 ấn phẩm và là biên tập viên của các cuốn từ điển Ba Lan-Nga và Nga-Ba Lan. Ông đã xuất bản bằng tiếng Ba Lan, tiếng Nga và tiếng Anh.[8]
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ “Andrzej Bogusławski” (bằng tiếng Ba Lan). KLF, Warsaw University. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 10 năm 2022. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2020.
- ^ Chomsky, Noam; Charles Cairns; Robert Fiengo; Helen Cairns (ngày 15 tháng 7 năm 1982). “Free Boguslawski”. The New York Review of Books. New York: NYREV, Inc. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2010.
- ^ “Natural Semantic Metalanguage”. LinguaFranca. ngày 15 tháng 8 năm 2009. Australian Broadcasting Corporation. Transcript.
- ^ “PROF. DR HAB. ANDRZEJ BOGUSŁAWSKI” (bằng tiếng Ba Lan). Nicolaus Copernicus University in Toruń. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2020.
- ^ Samuilovich Khrakovskiĭ, Viktor; Grochowski, Maciej; Hentschel, Gerd (2001). Studies on the syntax and semantics of Slavonic languages: papers in honour of Andrzej Bogusławski on the occasion of his 70th birthday. Studia Slavica Oldenburgensia, 9. Oldenburg: Bibliotheks-und Informationssystem der Universität Oldenburg.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
- ^ Postanowienie Prezydenta RP o nadaniu orderów (in Polish)
- ^ “Doktorat Honoris Causa” (bằng tiếng Ba Lan). www.umk.pl. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 2 năm 2014. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2012.
- ^ Zaron, Zofia (2011). Bibliografia prac Andrzeja Bogusławskiego (bằng tiếng Ba Lan). Warsaw: Wydział Polonistyki UW. Pracownia Pragmatyki i Semantyki Językoznawczej IPS, BEL Studio.
Đọc thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- D. Weiss and M. Grochowski (eds.) (1991). Words are Physicians for an Ailing Mind: Festschrift Andrzej Bogusławski. Munich: Sagner. ISBN 978-3-87690-499-3.Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả (liên kết)
- Bogusławski, Andrzej (2007). A study in the linguistics-philosophy interface. Warsaw: BEL Studio. ISBN 978-83-89968-80-7.[liên kết hỏng]
- Bogusławski, Andrzej (2010). Dwa studia z teorii fleksji (i inne przyczynki). Warsaw: BEL Studio. ISBN 978-83-61208-46-4.
- Jacob Mey and Andrzej Boguslawski (eds) (1999). ‘E Pluribus Una'. The One in the Many. (Special Issue of RASK, International Journal of Language and Communication 9/10). Odense: Odense University Press.Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả (liên kết)
